Vrouwen kunnen dat niet…

Een gevaarlijke omgeving.
Fysiek zwaar werk.
Grote risico’s.

Dat zijn de eerste minuten uit de film ‘Maiden’.
Je zit midden in de Whitbread Race around the World.
Nu bekend als Volvo Ocean Race.
Een mannenwereld.

Leiderschap en samenwerking maken het verschil

Sinds kort is Maiden te zien in de bioscoop of op Netflix.
Een documentaire over het eerste vrouwenteam ooit in de zwaarste zeilrace ter wereld.
Een echte aanrader!
Zelfs als niet-zeiler spreekt deze loodzware uitdaging tot de verbeelding.
Niet alleen vanwege de sportieve prestaties en de spectaculaire beelden, maar zeker ook vanuit het oogpunt van teamontwikkeling en leiderschap. Leiderschap en samenwerking zijn bepalend voor het eindresultaat.
Eén verkeerde beslissing of inschatting kan je de overwinning kosten. Zeker nu ieder team de dezelfde boot heeft.

In dit blog laat ik zien welke 6 punten mij hierover opgevallen zijn. Doe er je voordeel mee in je werk.
Let erop als je de film gaat kijken. En wees gerust. Ik zal niet spoileren!
Oordeel dan zelf of vrouwen dit kunnen of niet!💪🏼

De zeilwereld op zijn kop gezet

Tracy Edwards is 27 en vastberaden om met een vrouwenteam aan de race mee te doen.
En dat in deze mannenwereld vol testosteron en spierbundels.
Hoe bijzonder dat in 1989/90 was, is me toen volledig ontgaan.
Ik denk dat ik zelfs nog nooit van deze race had gehoord.
Dat kwam pas jaren later. Toen ik in 2016 Anje-Marijcke van Boxtel hoorde vertellen over haar ervaring als coach van team Brunel in de race van 2014/15. Voor de eerste keer werd een team mentaal gecoacht vanaf de selectie en teambuilding van het team tot en met de race zelf.

Maar goed, terug naar 1989.
Tracy heeft een diepe wens om te laten zien dat vrouwen in staat zijn om deze loodzware en gevaarlijke race te winnen. Ze heeft drie jaar om een team aan de start te brengen. Geschikte vrouwen, waaronder de Nederlandse Tanja Visser, zijn snel gevonden.

Maar dan begint het moeizame gevecht om serieus genomen te worden, om sponsoren te vinden. In het wereldje worden weddenschappen afgesloten over de succeskans van dit team. De meesten denken dat ze de eerste etappe niet eens kunnen af maken, maar eigenlijk iedereen is ervan overtuigd dat ze de eindstreep van de race niet halen.
Vrouwen kunnen dat niet…

Deze tegenwerking en ongeloof sterkt Tracy in haar voornemen om te laten zien dat vrouwen dit wel degelijk kunnen. Ze zet alles op alles om het voor elkaar te krijgen.
En dat lukt! Ze staan aan de start.

De Maiden als team

En dan nu de 6 punten mij zijn opgevallen wat betreft leiderschap en teamsamenwerking:

1. Sterke drive

Wat opvalt is dat Tracy heel gedreven is en een doel wil bereiken dat groter is dan zijzelf. Haar ‘purpose’ heeft impact op alle vrouwen. Ze weet wat ze wil en durft daardoor best veel. Ze aarzelt niet om haar jeugdig enthousiasme en bravoure in te zetten voor dit grotere doel, ondanks haar natuurlijke bescheidenheid. Het laat zien hoe verbindend een purpose kan zijn. Het brengt individuen samen en verbroedert.

In dit geval is haar doel tevens een valkuil, omdat de omgeving er nog niet aan toe is om hun naam en reputatie te verbinden aan een vrouwenteam.

2. Leiderschap in ontwikkeling

Soms is Tracy onzeker over haar eigen rol. Vooral het nemen van beslissingen en het aansturen van het team vindt ze erg lastig. De eindverantwoordelijkheid voor haar bemanning drukt zwaar op haar. Het gaat letterlijk over leven en dood.

Tijdens de voorbereiding voor de race zorgt die onduidelijkheid ervoor dat niemand meer weet wie de ‘baas’ is en wat iedereen moet doen.
Tijdens de race zorgt het ervoor dat Tracy zich terugtrekt en eigenlijk over haar eigen grenzen gaat. Ze slaapt slecht en eet niet goed.

Het geeft aan hoe belangrijk het is dat een leider goed voor zichzelf zorgt en ook de toebedeelde positie inneemt (‘own your rank’). Wanneer ze dat in de loop van de race doet, zie je direct de positieve impact op het team. En tegelijkertijd is het voor haar de start van een nieuwe ‘leerloop’ in persoonlijke ontwikkeling. Zo overwint ze iedere keer persoonlijke belemmeringen en verlegt ze haar grenzen. Zelfinzicht is cruciaal voor een waardevolle leider.

3. Controle loslaten geeft je vleugels

In de voorbereidingen ligt eigenlijk alles bij Tracy. Zij steekt haar nek uit, zij regelt en doet wat goed is voor het team, voor het hogere doel. Gaandeweg de race moet ze erop vertrouwen dat anderen dit ook kunnen. Het kost haar zichtbaar moeite.

Dit is, denk ik, heel herkenbaar voor leidinggevenden. De eindverantwoordelijkheid maakt dat je moeilijk los kunt laten en vertrouwen kunt geven. Maar op het moment dat dit wel gebeurt, zijn ongekende prestaties mogelijk!

4. Verantwoordelijkheid delen maakt het onmogelijke mogelijk

In het verlengde van het loslaten van de controle ligt het delen van de verantwoordelijkheid. Op het moment dat teamgenoten taken oppakken, die niet per se bij hun rol aan boord horen, krijgt het geheel vleugels. Er wordt een beroep gedaan op al hun vaardigheden en kennis. Niemand kan zich verschuilen. Er moet samen een oplossing bedacht worden. Dit is ook belangrijk in teams waar complexe opdrachten uitgevoerd moeten worden.

5. Successen samen vieren

In de sport is dat best vanzelfsprekend. Iedere etappe is er één en die wordt gevierd. In bedrijven wordt dat niet zo gemakkelijk gedaan. Dat is eigenlijk jammer. En ook al wordt Tracy als schipper steeds geïnterviewd, ze benadrukt iedere keer de teamprestatie.

6. Team betrekken bij de strategie

Dit doet Tracy heel beperkt. Er is één moment in de film dat ze aangeeft dat ze zelf een bepaalde vorm van racen moeilijk vindt en blij is dat een aantal andere vrouwen hier meer inzicht in hebben. Je ziet haar toch vooral zelf zwoegen met het bepalen van de strategie in de race en het uitstippelen van de koers. Op die manier is zij ook de enige die er de schuld van kan krijgen en het voorkomt een Poolse landdag, maar tegelijkertijd ligt er daarmee een zware last op haar schouder en kan ze natuurlijk dingen over het hoofd zien die essentieel zijn. Ik denk daarom dat ze dit veel meer had kunnen doen en dat dit het eindresultaat wel positief had beïnvloed.

Belang van leiderschap en teamontwikkeling

Ik laat je graag twee fragmenten zien: één uit de race van 2014 met schipper Bouw en één van Tracy uit 1989.
Het geeft precies aan waarom teamontwikkeling en leiderschap zo aan verandering onderhevig zijn. En niet alleen tijdens een zeilwedstrijd 😉
Zet dat naast het optreden van Tracey als jonge captain van het Maiden team, dan begrijp je meteen wat Bouwe Dekking hier bedoelt.