Volgens Wikipedia is intervisie een vorm van deskundigheidsbevordering waarbij mensen een beroep doen op ‘collega’s‘ om mee te denken over persoon- en functiegebonden vraagstukken en knelpunten uit de eigen werksituatie. Dit meedenken gebeurt niet door het aandragen van oplossingen, maar door het stellen van vragen om zo met behulp van eigen analytisch en probleemoplossend vermogen zicht te krijgen op het ingebrachte probleem en hoe hierin te handelen. Intervisie is bij uitstek een manier om eigen grenzen op te zoeken en te verleggen. Covey noemt het ‘Sharpen the saw’ in zijn boek “Seven Habits of Highly Effective People”.

Als ambitieuze manager is het niet makkelijk om je problemen met een ander te bespreken. Sommigen zien het nut er niet van in, anderen hebben er geen tijd voor of vinden hun situatie zo specifiek dat hulp door een buitenstaander niet mogelijk is. Vaak sta je er in je organisatie alleen voor als het gaat om het bespreken van de manier waarop je de dingen doet. De mensen die je een spiegel kunnen voorhouden op je eigen functioneren of die als klankbord kunnen dienen, zijn dus dun gezaaid.

Het is van groot belang voor het succes van de organisatie dat een manager goed functioneert. He gedrag van de manager en zijn of haar attitude is immers rechtstreeks van invloed op alle mensen in de laag eronder. Sterker nog… het falen van 75% van alle organisatie-veranderingen heeft te maken met het onvoldoende doorvertalen van de plannen op gedragsniveau. Vaak blijft de verandering steken in de middenlaag. Hoogste tijd dat managers kritisch naar hun eigen rol in het geheel kijken.

Uit onderzoek van Managementteam blijkt dat coaching geen onbekend instrument is om aan persoonlijke ontwikkeling te doen. Weliswaar is 1/3 van de managers nog nooit gecoacht is, maar ook 1/3 heeft wél een coach. Als executive coach in de non-profitsector spreek ik vooral die laatste groep. Wat me dan opvalt is, dat het fenomeen intervisie vrij onbekend is bij de meesten. Voor therapeuten is intervisie inmiddels een verplicht onderdeel van hun accreditatie en staat het bekend als een effectieve manier om hun professionaliteit op peil te houden. Bij managers is het structureel onderhouden van de leiderschaps- en managementvaardigheden nog helemaal niet aan de orde. Ik ben ervan overtuigd dat intervisie een wezenlijke bijdrage kan leveren aan de vaardigheden van managers. Wat maakt dan toch dat het zo onbekend is? Hoe kan het succesvol worden toegepast?

Het gaat bij intervisie om situaties waar je zelf invloed op hebt. Dit betekent dat een intervisievraag altijd een zakelijke en een persoonlijke kant heeft. Zakelijk: want het werk is de insteek. Persoonlijk: want jóuw hantering van het vraagstuk komt aan bod. Het feit dat er meerdere visies op deze aanpak mogelijk zijn, maakt het interessant om het met meerdere mensen te delen! Een intervisiegroep heeft de grootste meerwaarde als ze divers is samengesteld; dus mensen van allerlei achtergronden en sectoren, die wel gemeenschappelijk hebben dat ze managementverantwoordelijk zijn.

Theekransje of succesvol instrument?

Intervisie leidt niet altijd tot een bevredigend resultaat. Deelnemers halen vaak hun stokpaardjes van stal. Je hebt na zo’n bijeenkomst een probleem aangepraat gekregen of je hebt een lading goedbedoelde adviezen over je heen gekregen. Soms worden er ronduit suggestieve vragen gesteld. Kortom, op deze manier draagt intervisie niet bij aan een respectvolle leeromgeving. Eerlijk gezegd zou ik daar zelf ook na twee bijeenkomsten mijn buik meer dan vol van hebben. Dat doet mij meer denken aan een gezellig theekransje met wat tips en adviezen.

Zeven tips voor succesvolle intervisie

  1. Zorg allereerst voor een veilige en respectvolle omgeving.
  2. Wees als deelnemer open zelfkritisch. Alleen wanneer je open staat voor een andere kijk op de situatie kun je daadwerkelijk nieuwe inzichten verwerven.
  3. Laat de probleeminbrenger zelf de regie over zijn eigen probleem houden. Niet is dodelijker dan dat de andere deelnemers met jouw probleem aan de haal gaan!
  4. Werk aan de hand van een methode, zodat je effectief met de tijd omgaat en meerdere problemen tijdens een bijeenkomst kan behandelen.
  5. Wees aanwezig. Dat lijkt misschien een open deur, maar vaak wordt prioriteit aan andere afspraken gegeven. Intervisie werkt alleen als er voldoende mensen aanwezig zijn om vanuit andere perspectieven te kijken.
  6. Maak ook buiten de bijeenkomsten gebruik van elkaars kennis
  7. Zorg – tot slot – voor begeleiding dan kunnen alle deelnemers optimaal aan het leerproces deelnemen.

In mijn ogen is intervisie een dynamische manier van deskundigheidsbevordering waarbij ook managers structureel professionaliseren en hun vak van binnenuit verbeteren. Het spreekt voor zich dat intervisie dan serieus moet worden ingezet en geen theekransje mag worden. Ik vraag me dan meteen af hoeveel HRM afdelingen op dit moment met dit soort vraagstellingen bezig zijn? Misschien is het noodzakelijk dat eerst de manager zich bewust moet worden van zijn veranderde positie. Het is tijd dat managers, net als andere dienstverlenende beroepen, een vorm van permanente educatie volgen.

Dit artikel is eerder verschenen op Managementsite onder de titel Zeven tips voor succesvolle intervisie